cũng là những trăn trở của một
người làm việc nhiều năm trong Giáo hội, THPG qua việc tiếp xúc và lắng
nghe nhiều nỗi niềm, mong ước của các Ban Đại diện cũng như của Tăng Ni,
Phật tử…
HT.Thích Nhật Quang - Ảnh: C.Th
Còn
đó những ưu tư
Thành tựu đạt được, có lẽ những ai quan tâm tới Phật giáo thì
đều thấy rõ nhiều sự đóng góp tích cực và mang tính xứng tầm của đạo Phật - tôn
giáo luôn đồng hành với dân tộc trong suốt chiều dài lịch sử hai ngàn năm. Nhất
là kể từ khi thống nhất Phật giáo, các tổ chức, hệ phái cùng quy tụ trong ngôi
nhà chung GHPGVN thì các công tác Phật sự như: Tăng sự, giáo dục, hoằng pháp
đến công tác từ thiện xã hội… đã có nhiều kết quả khả quan nhờ sự phối kết với
lãnh đạo, các cấp chính quyền tạo điều kiện hỗ trợ và khuyến khích. Có thể nói,
THPG TP.HCM là một trong những đơn vị đi đầu trong mọi hoạt động Phật sự.
Tuy nhiên, vẫn còn đó những “vấn đề trăn trở” mà Giáo hội
nhận thấy rất rõ, biết nó tồn tại nhưng không thể giải quyết ngay trong một sớm
một chiều. Chẳng hạn như việc quản lý Tăng Ni sinh còn lỏng lẻo, để xảy ra
chuyện này, chuyện kia không hay lắm, đã được báo chí phản ánh, dư luận băn
khoăn.
Hay trong công tác phối hợp với chính quyền giải quyết những vấn đề nhạy
cảm, mang tính cách phương hại đến hình ảnh Tăng đoàn như nạn sư giả; sử dụng
hình ảnh của Đức Phật thiếu sự tôn nghiêm trong việc làm thương hiệu, đặt tên
quán xá, kinh doanh… Sự quan tâm và chỉ đạo giải quyết vấn đề từ phía Giáo hội
vẫn còn ở mức cầm chừng, mang tính khuyến cáo và chưa quyết liệt.
Nguyên nhân chính là còn vướng về mặt thủ tục pháp lý, giáo
quyền của Phật giáo vẫn chưa định vị một cách thực thụ. Ví dụ như công tác quản
lý Tăng Ni sinh không được phép cư trú ở nhà cư sĩ, nhà trọ. Khi làm việc với
bên công an phụ trách an ninh thì họ nói sẽ hợp tác cùng làm, nhưng thực tế thì
họ lại bảo “Quyền cư trú hợp pháp của Tăng Ni như công dân bình thường”
nên Tăng Ni xin trọ ở ngoài thì công an cũng phải chấp nhận. Không có lý nào
không cấp giấy tạm trú, tạm vắng cho Tăng Ni ở trọ bên ngoài vì họ không vi
phạm pháp luật nhà nước hiện hành.
Như vậy, so với quy chế của Ban Tăng sự đưa
ra là “Tăng Ni không được phép trọ ở ngoài”, vô hình trung đã không thể
thực thi rốt ráo trong trường hợp nêu trên. Song, nói đi thì cũng nói lại,
nhiều vị thầy độ chúng với trách nhiệm dạy dỗ còn bỏ ngỏ, thiếu sự quan tâm, cứ
cho đệ tử đi học rồi để họ tự xoay xở trong điều kiện quá khó khăn về nhiều
mặt, đồng thời có quá nhiều “cám dỗ thế gian” nên tránh sao không khỏi
có những hệ lụy tiêu cực tất yếu.
Nạn sư giả giải quyết còn lúng túng!
Giải pháp tình thế cho vấn đề này, sắp tới đây THPG TP.HCM
chỉ đạo Ban Tăng sự hợp tác với các cơ quan chức năng đồng loạt rà soát, thống
kê và khuyến cáo Tăng Ni trẻ phải ý thức được sự tự giác trong việc nghiêm túc
chấp hành việc cư trú hợp pháp tại các cơ sở tự viện trực thuộc Giáo hội.
Bên cạnh đó, mô hình sinh hoạt người trẻ đi chùa tu học Phật
pháp cũng còn bỏ ngỏ. Có thể nói, đây là hình ảnh tuổi trẻ Phật giáo của thanh
thiếu niên Phật tử hoạt động khá thành công ở miền Bắc. Tại TP.HCM, các câu lạc
bộ Phật tử nơi các chùa cũng đã và đang hình thành theo nhu cầu tất yếu của
Phật giáo trong 2 năm nay.
Sắp tới đây, Thành hội Phật giáo sẽ chỉ đạo Ban
Hướng dẫn Phật tử TP cần quan tâm và hỗ trợ cho các CLB Phật tử tu học với 3
cấp độ: Thanh, thiếu, nhi sinh hoạt ổn định và tùy thuận theo nhu cầu hợp pháp
của từng đơn vị cơ sở. Vì là mô hình mới thử nghiệm sinh hoạt cho người trẻ tu
học sẽ còn gặp nhiều điều vướng mắc từ danh xưng, đồng phục… nhưng cũng nên
khuyến khích và tạo sự hài hòa hơn là áp dụng một cách máy móc những điều khoản
theo quy chế làm mất đi sự đoàn kết.
Nhiều
cái chưa nhất quán, lúng túng!
Như tôi nói ở trên, vai trò của các Ban Đại diện Phật giáo
thật sự vẫn làm chưa hết trách nhiệm. Hoạt động Phật giáo trong từng địa phương
cũng chưa đồng nhất, giữa nơi này, nơi kia mỗi nơi làm một kiểu nên dẫn đến
nhiều hiểu nhầm và ngộ nhận. Không phải Thành hội Phật giáo không có hướng dẫn
cụ thể, mà các ban chuyên ngành tại địa phương không có sự phối hợp chặt chẽ.
Nhiều vấn đề khi vào thực tế rồi
mới thấy lạ, như chuyện cấp khuôn dấu tròn mà THPG TP.HCM đã làm trong thời
gian qua. Theo quy định, để đổi khuôn dấu mới thì chùa đó phải có giấy bổ nhiệm
trụ trì, bổn tự được địa phương xác nhận hợp pháp, không có sự tranh chấp.
Song, có những chùa như chùa Vạn Đức (Thủ Đức), Việt Nam Quốc Tự (Q.10), chùa
Xá Lợi (Q.3)… vẫn chưa có khuôn dấu vì lý do không có giấy bổ nhiệm trụ trì là điều khó tin.
Lẽ ra, với những trường hợp
như thế này thì phải tạo điều kiện ưu tiên để cấp khuôn dấu bởi những vị viện
chủ, trụ trì tiền nhiệm và đương nhiệm ở những tự viện ấy là những người đã góp
phần tích cực trong việc khai sinh ra Giáo hội đương đại. Họ đã quản lý tự viện
ấy trước khi GHPGVN được thành lập hơn 30 năm thì làm gì có quyết định bổ nhiệm
trụ trì theo Hiến chương Giáo hội hiện hành? Do đó, tôi mong thời gian tới đây
mọi công tác Giáo hội được thẩm xét trên cả hai mặt tình và lý để có sự suôn sẻ
và hài hòa.
“Đối
với Giáo hội, tôi mong muốn rằng tương lai có nhiều tài năng trẻ sẽ ra
sức đóng góp, phụng sự để Phật giáo Việt Nam phát triển hơn nữa trong
thời đại mới. Quý Hòa thượng lãnh đạo Giáo hội rất sẵn lòng giao lại
những trọng trách cho thế hệ trẻ, nhưng cũng đòi hỏi ở Tăng Ni thế hệ kế
thừa có đủ đạo đức phẩm hạnh và nhiệt tâm tinh cần trong việc quản lý
Giáo hội. Ngoài tinh thần phục vụ và năng lực làm việc, họ cần phải biết
tôn kính bậc trưởng thượng, nghiêm túc thực hiện đúng chủ trương và
đường lối của Giáo hội. Họ phải bắt đầu trải nghiệm từ những việc được
Giáo hội giao phó trong các công tác: Giảng sư đoàn Ban Hoằng pháp,
giảng dạy ở các trường Phật học, cơ cấu làm việc ở các ngành hướng dẫn
Phật tử, văn hóa, nghi lễ, từ thiện xã hội trực thuộc Ban Đại diện… Quý
vị Tăng Ni trẻ hãy thể hiện mình từ những môi trường đào tạo đó!”
- HT.Thích Nhật Quang |
HT.Thích Nhật Quang
(Chúc Thiệu ghi)