Tượng “Phật cưỡi vua” độc nhất vô nhị
Một
chiều thu lang thang trên những con phố ở Hà Nội, đi ngang qua con phố
Hàng Than, thấy chùa Hòe Nhai ngày nào giờ sửa sang lại khang trang quá,
cửa chùa để ngỏ, tôi chợt dừng bước ghé chân vào thăm để tìm một chút
tĩnh lặng giữa những mớ bộn bề của cuộc sống.
Từng
ngọn gió thu mát rười rượi thổi dọc theo dãy hàng lang đi quanh chùa,
lại thêm cảnh vật yên tĩnh, trong lành khiến tâm hồn thư thái đến lạ
thường. Đi dạo một vòng quanh chùa, bất ngờ tôi phát hiện ở gian phòng
thờ bên trái thượng điện có một bức tượng hết sức kỳ dị thật mà không
một ngôi chùa nào khác có được.
 |
| Bức tượng kỳ lạ bí ẩn ở chùa Hòe Nhai, Hà Nội |
Đó
là một bức tượng to, được sơn son thếp vàng, tượng tạc hình ảnh một nhà
vua mặc triều phục đang quỳ gập người, hai bàn tay cung kính mở rộng để
trên mặt đất, còn bên trên lưng là một pho tượng Phật cao lớn ngồi trên
tòa sen đè lên lưng nhà vua.
Đem
sự tò mò đến hỏi trụ trì của chùa là hòa thượng Thích Tâm Hoan, tôi mới
được hay biết đằng sau bức tượng này là cả một truyền kì dài gắn với
tên tuổi của một vị vua trong lịch sử phong kiến Việt Nam.
Trụ
trì Thích Tâm Hoan cho biết: “Bức tượng này là độc nhất vô nhị, không
chỉ ở Việt Nam mà ngay cả trên thế giới, có bao nhiêu người được chiêm
ngưỡng là bấy nhiêu sự ngỡ ngàng và ngạc nhiên khi được nghe về huyền
tích sự ra đời của tượng “vua sám hối”.
Nhiều
người khi nhìn bức tượng này cho rằng đây là một sự trừng phạt nhưng
trái lại, "Dáng quỳ gối phủ phục sát mặt đất của tượng vua thể hiện một
sự quy phục tuyệt đối. Đó là sự hối lỗi chân thành, một sự thay đổi xuất
phát từ sâu sắc trong tim chứ không gượng ép và do đó đây là một sự
nhận lỗi, sửa sai chứ không phải là một sự trừng phạt”, nhà sư Thích Tâm
Hoan nói.
“Pho
tượng không chỉ là một sự hoài cổ, mà nó là một bài học lưu truyền cho
muôn đời sau học tập. Làm người ai cũng phải sửa bỏ thói hư tật xấu thì
mới đạt được kết quả tốt. Ai sống trên đời cũng đều mắc sai lầm, nhưng
điều quan trọng là phải biết nhìn nhận và sửa sai, để được tha thứ. Khi
biết nhận lỗi, những người khác sẽ không đánh giá và quy tội nữa.
Sự ra đời của pho tượng sám hối kỳ lạ
Theo
lời của trụ trì Thích Tâm Hoan, thì vào khoảng năm 1670, lúc này Phật
giáo đang trong thời kỳ suy sụp, các nhà sư đều điêu đứng vì bị cho rằng
sự tồn tại của họ là không có lợi cho xã hội, các tăng ni và phật tử
trong chùa đều là những người lười nhác và sống ỉ lại vào sự hảo tâm của
mọi người, lãng phí của cải.
Khi
vua Lê Hy Tông lên nắm quyền năm 1675 đã ra sắc lệnh đuổi hết sư sãi ở
các chùa lên rừng, ai ngoan cố không đi sẽ bị khép vào trọng tội đem ra
xử trảm, khiến Phật giáo thời kỳ này rơi vào thảm cảnh hơn bao giờ hết
trong lịch sử. Chùa triền bỏ hoang, kẻ cắp vào tàn phá, các nhà sư phải
bỏ lên rừng, nhiều người không chịu được đói rét lại cởi áo cà sa quay
về kiếp phàm trần.
Cùng
thời gian này có một vị thiền sư đắc đạo tên Tông Diễn, ông thuộc thế
hệ thứ hai của phái Tào Động. Ông được mọi người thời bấy giờ gọi là “tổ
cua” vì tương truyền có một lần Tông Diễn mua được một mớ cua mẹ sau đó
liền thả hết chúng trở về mương vì khi nhìn thấy chúng sùi bọt ông cho
rằng chúng đang than khóc cho số phận của mình.
 |
| Tượng "vua sám hối" độc nhất vô nhị đã được ghi vào sách kỷ lục Guinness |
Nhìn
thấy sự đi xuống của Phật giáo và sự khốn khổ của các vị sư, Tông Diễn
đã quyết tâm tìm cách trở về kinh thành Thăng Long nơi có vua Lê Hy Tông
ngự để ngộ giác tư tưởng nhà Vua, cứu lại niềm tin Phật pháp vô biên.
Vì
khi đó vua Lê Hy Tông đang rất kì thị và căm ghét nhà sư nên Tông Diễn
phải cải trang sau đó giả vờ dâng tặng nhà vua một viên ngọc quý, nhưng
thực chất bên trong là một tờ sớ được viết bằng tâm huyết của Tông Diễn,
giúp vua Hy Tông ngộ ra được chân lý của Phật giáo.
Điều
mà bức sớ của Tông Diễn muốn nói với vua Hy Tông là ở đời Trần, đời Lý,
các vua hết sức coi trọng đạo Phật và rồi quốc gia thịnh trị, đạo Phật
khiến người ta biết ăn uống đúng mực, không sân si, không giết người
cướp của, nó như một viên ngọc quý của quốc gia, vậy tại sao cho đến giờ
đạo Phật lại bị cho rằng không mang lại lợi ích gì cho xã hội...
Khi
truyền đến tay, vua Hy Tông sau khi đọc hết bức sớ chứa đầy những suy
nghĩ đúng đắn của vị thiền sư trong giây lát như bừng tỉnh, thoát khỏi
cơn mộng mị. Nhà vua liền lập tức cho triệu ngay Tông Diễn vào triều,
cúi mình tạ lỗi trước nhà sư, sau đó thu hồi sắc lệnh cấm Phật giáo và
hứa sẽ sửa mình với Tông Diễn.
Để
thể hiện lòng thành, vua cho người tạc bức tượng lớn mà trong đó có
hình nhà vua lấy theo mẫu vua Hy Tông đang phủ phục dưới đất cõng trên
lưng tượng đức phật Thích Ca Mâu Ni đang ngồi thiền trên đài sen và đặt
tên đó là bức tượng “vua sám hối”.
Bức
tượng do vua Hy Tông sai tạc ngoài việc để sám hối với đức Phật vì hành
động “phá đạo” của mình, ông còn muốn tất cả mọi người hãy tự biết tu
thân sửa mình để sống tốt hơn, nhất là những quan lại nắm chức, cầm
quyền trong tay cũng phải xem lại chính mình. Sự ngự trị trong cõi này
còn có một cõi ngự trị siêu hùng ưu việt hơn, đó là lực lượng của trí
tuệ, một sự tự thân, của bản thể duy nhất.
Như
vua Lê Hy Tông, người mang quyền lực tối cao trong một nhà nước đã biết
nhận lỗi, sửa lỗi. Sự sám hối này không chỉ cho mình ông, mà còn để răn
dạy bao thế hệ về sau nữa", nhà sư Thích Tâm Hoan chỉ dạy.
Năm
2006, nhân dịp UNESCO công nhận lễ Phật đản là lễ hội tôn giáo thế
giới, nhiều công trình văn hóa Phật giáo đặc sắc khắp châu Á được nhắc
đến, trong đó có pho tượng Vua sám hối độc nhất ở Việt Nam, với tạo hình
độc đáo. Hiện tượng “vua sám hối” cũng được ghi vào sách kỷ lục
Guinness.
KINH VÂN
Theo Bưu Điện Việt Nam